ສິ່ງເສບຕິດ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງ

1) ສິ່ງເສບຕິດ

ຢາເສບຕິດແມ່ນສານກະຕຸ້ນ ຫຼື ລະງັບລະບົບປະສາດທີ່ໄດ້ມາຈາກພືດທີ່ໃຫ້ສານເສບຕິດ ຫຼື ຈາກການສັງເຄາະທາງເຄມີເຊິ່ງລວມມີ: ຢາບ້າ, ຢາອີ,ຢາໄອ່, ຢາເຄ, ໂຄເຄນ, ຝິ່ນ, ມັອກຝິ່ນ, ເຮໂລອິນ, ຄັນຊາ, ກະທ່ອມ, ເຫຼົ້າ, ເບຍ, ຂາຄູ, ປຸມເປົ້າອັດແກັ໊ສສານໄນຕັດອ໋ອດ(N2O), ຢາສູບ, ຢາສູບໄຟຟ້າ(ບາລາກູ), ສານລະເຫີຍຊະນິດຕ່າງໆ. ເມື່ອເສບເຂົ້າໄປໃນຮ່າງກາຍໂດຍການກິນ, ດົມ, ສູບ, ສັກ ຫຼື ວິທີການອື່ນໆ. ຈາກນັ້ນຈະເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນກະທົບທາງກາຍ ແລະ ຈິດປະສາດ ທີ່ສະແດງອອກຄື: ຈະມີຄວາມຕ້ອງການ ເສບເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ, ຄວາມຢາກເມື່ອບໍ່ມີຢາ ແລະ ມີຄວາມຢາກທາງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈຢ່າງຮຸນແຮງ. ໂດຍສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບທົ່ວໄປຈະຊຸດໂຊມລົງ.
ຢູ່ໃນ ສປປລາວ ດເຮົາໄດ້ຈັດປະເພດຢາເສບຕິດແບ່ງອອກເປັນສອງປະເພດ ດັ່ງນີ້:

1.1) ຢາເສບຕິດເກືອດຫ້າມ ແມ່ນຢາເສບຕິດ ເຊິ່ງມີທັງຊະນິດກະຕຸ້ນ ຫຼື ລະງັບປະສາດ ຢ່າງຮ້າຍແຮງ ເຊັ່ນ: ເຮໂຣອິນ, ຢາບ້າ, ໂຄເຄນ, ຢາອີ ແລະ ອື່ນໆ ຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ ໃນເອກະສານສະເພາະ.

ຢາເສບຕິດເກືອດຫ້າມ ແມ່ນບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ນາໍໃຊ້ຢ່າງເດັດຂາດ.

1.2) ຢາເສບຕິດ ແລະ ສານເຄມີ ທີ່ຖືກຄວບຄຸມການນຳໃຊ້ ແມ່ນຢາເສບຕິດ ເຊິ່ງມີທັງຊະນິດກະຕຸ້ນ ຫຼື ລະງັບປະສາດ ທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນເອກະສານສະເພາະ ເຊັ່ນ: ມອກຟືນ, ຢາຝິ່ນ, ໂກເດອີນ, ເມຕາໂດນ, ແຟນແຕກມີນ, ມີດາໂຊລ, ອາໂມບາກບີຕານ, ອາເຊຕິກແອນຮາຍໄດຼ, ອາເຊີຕີນກລໍຣາຍ ແລະ ອື່ນໆ.

ຢາເສບຕິດ ແລະ ສານເຄມີ ດັ່ງກ່າວ ຖືກນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນວິທະຍາສາດການແພດ, ອຸດສາຫະກໍາ, ກະສິກາໍ ແລະ ອື່ນໆ ໂດຍມີການຄວບຄຸມຢ່າງເຂັ້ມງວດ.

ຜົນຮ້າຍຂອງຢາເສບຕິດ

ເນື່ອງຈາກພິດໄພ ຫຼື ໂທດຂອງສານເສບຕິດ ທີ່ເກີດແກ່ຜູ້ຫຼົງຜິດໄປເສບສານເຫຼົ່ານີ້ເຂົ້າໄປ ຊິ່ງເປັນໂທດທີ່ເບິ່ງບໍ່ເຫັນໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນ ປຽບສະເໝືອນຄາດຕະກອນງຽບທີ່ທຳລາຍຊີວິດຂອງຄົນເຫຼົ່ານັ້ນລົງໄປທຸກມື້. ກໍ່ໃຫ້ເກີດໂທດຕໍ່ຕົນເອງ, ຄອບຄົວ ແລະ ສັງຄົມ-ປະເທດຊາດຄື.

ໂທດຕໍ່ກັບຜູ້ເສບ:

ເຮັດໃຫ້ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງອະໄວຍະວະຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍເຊື່ອມໂຊມລົງ
ຄວາມຕ້ານທານໂລກໄດ້ໜ່ອຍກວ່າປົກກະຕິ.
ຈະເຊື່ອມບຸກຄະລິກກະພາບ ແລະ ມີປະຕິກິລິຍາປ່ຽນແປງໄປຈາກເກົ່າ.
ອາດຈະປະສົບອຸປະຕິເຫດໄດ້ງ່າຍ.
ເກີດການອັກເສບ ແລະ ຕິດເຊື້ອພະຍາດ ຈາກການໃຊ້ສານເສບຕິດແບບສັກ.
ຫິວຢາກະວົນກະວາຍ, ການອາລະວາດ ແລະ ກໍອາຊະຍາກຳ.

ໂທດຕໍ່ກັບຄອບຄົວ

ຂາດຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຄອບຄົວ ແລະ ຍາດພີ່ນ້ອງ
ສູນເສຍຊັບສິນເງີນຄຳ(ໃນການຊື້ຢາເສບຕິດ ແລະ ການຮັກສາປີ່ນຕົວຕົນເອງ).
ຂາດກຳລັງແຮງຂອງຄອບຄົວ ແລະ ເຮັດວຽກງານບໍ່ໄດ້
ຂາດຄວາມໄວ້ວາງໃຈໃນຄອບຄົວ.
ທຳຮ້າຍອະນາຄົດທຳລາຍຊື່ສຽງຂອງຕົນ ແລະ ວົງຕະກູນ.

ຕໍ່ສັງຄົມ ແລະ ປະເທດຊາດ

ກໍ່ໃຫ້ເກີດອາຊະຍາກຳ ແລະ ອຸປະຕິເຫດຮ້າຍແຮງຕໍ່ຕົນເອງ ແລະ ຜູ້ອື່ນ.
ຖ້ວງດຶງຄວາມກ້າວໜ້າຂອງຊຸມຊົນ, ສັງຄົມ ໂດຍເປັນພາລະຕໍ່ສ່ວນລວມທີ່ປະຊາຊົນຕ້ອງເສຍພາສີສ່ວນໜຶ່ງມາໃຊ້ໃນການປາບປາມ, ບຳບັດຜູ້ທີ່ຕິດຢາເສບຕິດ
ສູນເສຍແຮງງານຂອງຊາດໂດຍບໍ່ມີປະໂຫຍດ.
ກໍ່ໃຫ້ເກີດການປະພຶດທີ່ຜິດກົດໝາຍ, ຜິດສິນລະທຳ.
ເສຍງົບປະມານຂອງຊາດ ເພື່ອປ້ອງກັນ, ປາບປາມ ແລະ ບໍາບັດຮັກສາຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ,
ສູນເສຍຊັບພະຍາກອນມະນຸດອັນມີຄ່າ,
ເກີດຄວາມບໍ່ສະຫງົບໃນບ້ານເມືອງ.
ປະເທດຊາດຕ້ອງເສຍກຳລັງຂອງຊາດ(ຖ້າເປັນເຍົາວະຊົນ-ໄວໜຸ່ມ)

ສູນປິ່ນປົວຟື້ນຟູສຸຂະພາບ ແລະ ຝຶກວິຊາຊີບແກ່ຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ

ການປິ່ນປົວ ຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຫຼາຍທາງເປັນຕົ້້ນແມ່ນ: ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມໃນຄອບຄົວ, ຊຸມຊົນ, ໂຮງໝໍ, ສູນປິ່ນຟື້ນຟູສຸຂະພາບ ຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ ລວມທັງການປິ່ນປົວຢູ່ໃນຄ້າຍຄຸມຂັງ-ດັດສ້າງ.

ການຝຶກວິຊາຊີບເບື້ອງຕົ້ນໃຫ້ແກ່ຜູ້ອອກຢາເສບຕິດ ດຳເນີນຢູ່ສູນປິ່ນປົວ ແລະ ຟື້ນຟູສຸຂະພາບຜູ້ຕິດຢາເສບຕິດ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດກັບຄືນເຂົ້າສູ່ສັງຄົມໄດ້ຢ່າງເປັນປົກກະຕິ, ການຝຶກວິຊາຊີບ ຕ້ອງໄປຄຽງຄູ່ກັບການຊອກຕະຫຼາດ ເພື່ອຂາຍຜະລິດຕະພັນ ແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອອກຢາເສບຕິດມີລາຍໄດ້ ເພື່ອເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການສ້າງຊີວິດໃໝ່. ສູນດັ່ງກ່າວຍັງມີໜ້າທີ່ຕິດຕໍ່ພົວພັນ, ຊອກວຽກເຮັດງານທຳ ໃຫ້ຜູ້ອອກຢາເສບຕິດ ໃນສັງຄົມ ຕາມເງື່ອນໄຂຕົວຈິງ.

2) ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດ

ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດເກີດຂຶ້ນເມື່ອຜູ້ໃດຜູ້ໜຶ່ງໃຊ້ອຳນາດ, ຄວບຄຸມຜູ້ອື່ນ ແລະ ບັງຄັບໃຫ້ເຂົາເຈົ້າມີກິດຈະກໍາທາງເພດທີ່ເຂົາເຈົ້າບໍ່ຕ້ອງການ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຍິນຍອມ. ມັນບໍ່ມີພຽງແຕ່ການຮ່ວມເພດ, ແຕ່ຍັງມີການຂົ່ມເຫັງທາງເພດ, ທຸກການກະທໍາທີ່ອີກຝ່າຍບໍ່ຕ້ອງການ ແລະ ການສໍາຜັດທີ່ບໍ່ຕ້ອງການ. ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ທຸກບ່ອນ, ລວມທັງໃນເຮືອນ, ຢູ່ບ່ອນເຮັດວຽກ ຫຼື ຢູ່ໂຮງຮຽນ. ມັນຍັງສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ໃນໂລກອອນໄລນ໌, ມັນສາມາດໄດ້ຮັບການວາງແຜນ ຫຼື ໂອກາດ ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນມຸ່ງໄປຫາແມ່ຍິງ ແລະ ເດັກຍິງ ແຕ່ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດຍັງສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບກຸ່ມ LGBTQI.

ປົກກະຕິແລ້ວຜູ້ລ່ວງລະເມີດຂອງຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດແມ່ນຮູ້ຈັກກັບຜູ້ຖືກເຄາະຮ້າຍ. ຜູ້ກະທຳຜິດອາດເປັນຄູ່ຄອງປັດຈຸບັນ ຫຼື ອະດີດ, ໝູ່ສະໜິດ ຫຼື ສະມາຊິກໃນຄອບຄົວ, ເພື່ອນຮ່ວມງານ, ຄູສອນ ຫຼື ເພື່ອນບ້ານ. ບາງຄັ້ງມັນອາດຈະເປັນຄົນແປກຫນ້າ. ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດມີຢູ່ໃນຕົວບຸກຄົນ, ສາຍພົວພັນ, ຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ.

ປັດໃຈສ່ຽງກໍ່ໃຫ້ເກີດການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດລວມມີ:

ລະດັບການສຶກສາ
ການຂົ່ມເຫັງ ຫຼື ປະຕິບັດກັບເດັກໃນທາງທີ່ຜິດ
ພົບເຫັນການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງໃນຄອບຄົວ
ບຸກຄະລິກກະພາບຕໍ່ຕ້ານສັງຄົມ
ການດື່ມເຫຼົ້າ
ພຶດຕິກຳຜູ້ຊາຍທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ
ມາດຕະຖານຂອງຊຸມຊົນທີ່ໃຫ້ສະຖານະບົດບາດ ຜູ້ຊາຍ ສູງກວ່າແມ່ຍິງ
ການເຂົ້າເຖິງການຈ້າງງານທີ່ມີ ຄ່າແຮງງານຕໍ່າຂອງແມ່ຍິງ
ຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍຢູ່ໃນລະດັບຕໍ່າ

ຖ້າເຈົ້າຖືກລ່ວງລະເມີດທາງເພດ - ຄວນປະຕິບັດດັ່ງນີ້

ໃຫ້ອອກຈາກສະຖານທີ່ເກີດເຫດໃຫ້ໄວທີ່ສຸດ ແລະ ໄປຢູ່ບ່ອນທີ່ປອດໄພ.
ບອກຄົນທີ່ທ່ານໄວ້ໃຈໃນສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນກັບທ່ານ.
ໄປແຈ້ງການຖືກກະທຳ ກັບນາຍບ້ານ ຫຼື ຕຳຫຼວດ.
ຖ້າເຈົ້າຖືກຂົ່ມຂືນ, ບໍ່ຄວນອາບນໍ້າ ຫຼື ປ່ຽນເຄື່ອງນຸ່ງຈົນກວ່າຈະໄດ້ຄໍາແນະນໍາຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ຕໍາຫລວດ ຫຼື ແພດໝໍ. ເພື່ອຮັກສາຫຼັກຖານແມ່ນສໍາຄັນທີ່ສຸດ.
ໄປພົບແພດໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້ ເພື່ອກວດເຊັກພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ.
ຕິດຕໍ່ສູນບໍລິການໃຫ້ຄໍາປຶກສາ ເພື່ອຂໍການຊ່ວຍເຫຼືອ.
ສິ່ງທີ່ສໍາຄັນ ຢ່າໂທດຕົນເອງກັບເຫດການທີ່ເກີດຂຶ້ນ.

ຖ້າເຈົ້າຖືກລ່ວງລະເມີດທາງເພດ - ຄວນປະຕິບັດດັ່ງນີ້

ບໍລິການໃຫ້ຄຳປຶກສາສະຫະພັນແມ່ຍິງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (021-265-624)

ສູນສູນກາງແມ່ຍິງລາວໃຫ້ຄຳປຶກສາດ້ານກົດໝາຍໂທຫາ 1362

ສູນໄວໜຸ່ມ ຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໂທ 1361 (ຍິງ 1361 ແລະ ຊາຍ 137)

ສິ່ງເສບຕິດ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງ

ສິ່ງເສບຕິດ ແລະ ຄວາມຮຸນແຮງ